You are here
Sevdalinka upisana na UNESCO reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog naslijeđa čovječanstva.
Treći decembar 2024. godine bio je važan dan za Bosnu i Hercegovinu. Na 19. sesiji Međuvladinog komiteta za nematerijalnu kulturnu baštinu, sevdalinka je uvrštena na UNESCO Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog naslijeđa čovječanstva. Time je okočan dugogodišnji rad na ovoj nominaciji u kojem su učestvovale brojne institucije, udruženja te interpretatori sevdalinke.
Bosanska gradska pjesma sevdalinka predstavlja jedan od najreprezentativnijih oblika nematerijalne kulture Bosne i Hercegovine. Nastajala je od strane talentovanih pojedinaca, a oblikovana kroz višestoljetne procese usmeno-pjesničkog prenošenja. Nekada pjesma intimnih prostora, vremenom je postajala sve privlačnija i popularnija forma. Žene su je pjevale a capella ili uz okretanje tepsije, dok su je muškarci pretežno izvodili uz pratnju saza. Ipak, pjesma je starija o svog naziva. Nekada su ove pjesme nazivali turčije, ašiklijice, šeherli pjesme, dok je termin sevdalinka novijeg datuma i pojavljuje se tek krajem 19. stoljeća. Svojim muzičkim i poetskim karakteristikama, sevdalinka oslikava skoro sve etape čovjekovog života, ali i sve historijske periode kroz koje je bosanska država prolazila u prošlosti. Pojavom gramofonskih ploča, narodnih i tamburaških orkestara, harmonike, kafana, a prvenstveno prvih radio stanica, sevdalinka postaje široko popularna i tražena forma.
Već u periodu između dva svjetska rata se pojavljuju pjevačke sevdalijske zvijezde poput Sofke Nikolić, Rešada Bešlagića, Bore Janjića, Sulejmana Džakića i drugih. Ipak, prve decenije nakon II svjetskog rata mogle bi se nazvati zlatnim dobom njene popularnosti. Radio Sarajevo, sa svojom redakcijom narodne muzike, afirmiralo je imena bez kojih je danas skoro pa nemoguće zamisliti sevdalinku: Zaim Imamović, Nada Mamula, Himzo Polovina, Zehra Deović, Beba Selimović, Zora Dubljević, Safet Isović, Emina Zečaj, Ismet Alajbegović, Jozo Penava, Jovica Petković i drugi. No, sevdalinka nije samo zaokupljala pažnju izvođača i publike, nego i naučne zajednice. Ludviku Kubi, Gerhardu Gessemanu, Vladi Miloševiću, Cvjetku Rihtmanu, Munibu Maglajliću i mnogim drugim naučnicima, istraživačima i enduzijastima možemo zahvaliti na velikom poslu oko bilježenja, proučavanja i čuvanja od zaborava. Novo vrijeme digitalizacije i globalizacije pokazalo je i dokazalo univerzalnost i svevremenost sevdalinke, a to je očito kroz interes mnogih mladih izvođača i istraživača koji se neumorno bave ovim fenomenom.